उपप्रधान तथा स्वास्थ्यमन्त्री उपेन्द्र यादव अमेरिका भ्रमण सकेर कतार पुगेका छन् । तर, उनी नफर्किँदै वरिष्ठ नेता अशोक राईसहित बहुमत सांसदले उनको दल जसपा विभाजन गरेका छन् ।

वरिष्ठ नेता राईसहित सात सांसदले आइतबार निर्वाचन आयोगमा नयाँ दलका लागि निवेदन दिएपछि जसपा औपचारिक रूपमा फुटेको हो । नयाँ दलको केन्द्रीय अध्यक्षमा राई र संघीय परिषद् अध्यक्षमा राजेन्द्र श्रेष्ठ प्रस्ताव गरिएको छ । रेणु यादव सहअध्यक्ष बसेकी छिन् । 

झट्ट हेर्दा जसपाको विभाजन निकट विगतकै किचलोका कारण भएको देखिए पनि विभाजनको जरा खोतल्दै जाँदा २०७७ मा पुगिन्छ । त्यतिबेला जसपाका १७ सांसद थिए । अहिले विभाजनको पक्षमा लागेका रेणु यादव, मोहम्मद इस्तियाक राईलगायतका अधिकांश नेता त्यतिबेलै पार्टी फुटाउन चाहन्थे । विभाजनलाई सजिलो हुनेगरी तत्कालीन प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले पार्टी विभाजनका लागि संसदीय दल वा केन्द्रीय समितिमा ४० प्रतिशत भए पुग्नेगरी अध्यादेश ल्याएका थिए । पूर्वआईजीपी सर्वेन्द्र खनाल र एमाले नेता महेश बस्नेतलाई खटाएर डा सुरेन्द्र यादवलाई अपहरणकै शैलीमा मेरियट होटल ल्याइएको थियो । तर, योजना एकाएक तुहिएपछि त्यो समूह तितरबितर भयो । 

जसोतसो त्यो विभाजन टारेका उपेन्द्रले लगत्तै राष्ट्रिय जनता पार्टी (राजपा)सँग पार्टी एकता गरेका थिए । उपेन्द्रलाई त्यतिबेला बलियो साथ दिएका अशोक राई समूहले यसपटक आफ्नै नेतृत्वमा पार्टी विभाजन गरेको हो । 

एकलौटी पार्टी हाँक्ने यादवसँग न डा बाबुराम भट्टराई टिक्न सके, न त महन्थ ठाकुर र राजेन्द्र महतो । एकपछि अर्कोले पार्टी विभाजन गर्दै जाँदा यादव पार्टीमा कमजोर भइरहेका थिए । कुनै बेला एकछत्र नेतृत्व रहेको पार्टीका बहुमत सांसद अलग हुँदासम्म यादवले सुँइकोसम्म पाउन सकेनन् । कतिसम्म भने यादवले अति नजिकका ठानेर मन्त्री बनाएका नवलकिशोर सुडीले समेत उनको साथ छाडेका छन् । 

पेलिएका थिए अशोक राई 

पहिचानको मुद्दामा एमालेसँग मत बाँझिएपछि २०६९ सालमा जनजाति पृष्ठभूमिका नेताहरू लिएर अलग्गिएका नेता हुन् अशोक राई । कुनैबेला एमालेमा लोकप्रियको परिचय बनाएका उनी नयाँ पार्टीबाट प्रत्येक्ष निर्वाचित हुन भने सकेका थिएनन् । मधेशी जनाधिकार फोरमसँग पार्टी एकता गरेपछि पनि उनको समूहले पहाडबाट प्रत्यक्ष चुनाव जित्न सकेन । जसका कारण पहिले संघीय समाजवादी र पछि जसपा बनेपछि पनि सो पार्टी मधेश जनाधार रहेको पार्टी बनिरह्यो । एमालेसँग तालमेल गरेर राईले २०७९ को आमचुनाव सुनसरीबाट जिते । सो चुनावमा अध्यक्ष यादव पराजित भए । तै पनि, राईलाई बहुमत देखाएर संसदीय दलको नेता बन्न दिइएन । 

२१ फागुनमा प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले कांग्रेससँगको सहकार्य तोडेर एमालेसहितको नयाँ गठबन्धन बनाए । २० फागुनमा यादव वीरगञ्जमा थिए । उनलाई काठमाडौं बोलाइयो । यादवले विमानस्थलबाट सीधै बालुवाटार पुगेर नयाँ गठबन्धनका लागि सहमति जनाए । जबकि त्यो बैठकबारे प्रचण्डले एकीकृत समाजवादीका अध्यक्ष माधव नेपाललाई थाहासमेत दिएका थिएनन् । एमाले, माओवादी केन्द्र, राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी र जसपाको सहमतिमा नयाँ गठबन्धन बनेको थियो ।